Hep şöyle denir. 2. Dünya Savaşına Müslümanlar ve Türkler katılmamıştır. Böyle bir felakatten uzak kalmış olmak önemli ve çok da iyi birşey. Fakat zamanın Sovyetler Birliğinde yaşayan soydaşlarımız bu felaketi çok farklı boyutlarda yaşadı. Milyonlarcası eğitim dahi görmeden cepheye sürüldü. Bunların bir kısmı esir kampalrında ölmemek için Alman tarafına geçip Sovyetlere karşı savaştı. Savaşın sonunda acımasızca Sovyetlere teslim edildiler ve katledildiler. Diğer yandan Sovyetler Birliğinde yaşayanlar savaşın acı sonuçları olan kıtlık, açlık, hastalıklar ve baskılarla karşı karşıya kaldılar. Yaptıkları fedakarlıklara bakılmadan Kırımlılar, Ahıskalılar, Çeçen-İnguşlar ve Karaçay-Malkarlar savaşın sonunda acımazısca Sibirya ve Orta Asya steplerine sürüldüler. Açıkça Almanlarla işbirliği yapan Ukraynalılara böyle bir zulüm reva görülmedi. Bir kısmı hala yurtlarına dönebilmiş değil. Maalesef bu felaketten bizim kardeşlerimizde çok büyük acılar çektiler. Tarihin bu acı sayfalarında yaşananlar için önemli bir kaynak elimizde. Bu kitaptan alınacak çok dersler var.