Sultan İkinci Abdülhamid, dinî ve millî konulardaki hassasiyeti ile tanınmış bir Osmanlı sultanıdır. Onun bu konuda aldığı tedbirler yakın yıllara kadar “sansür” olarak, çoğu kere de abartılarak kamuoyuna yansıtılmıştır. Bu çalışmada onun Kur’ân-ı Kerîm basımı ve Avrupa’da dinî ve millî hislerimizle alay eden, onu rencide eden tiyatro eserleri karşısındaki tavır, tepki ve tedbirleri yanında Avrupa sahnelerine Osmanlı’nın müdahalesi ele alındı. Elbette ki bugünümüzü kurmak ve yarınımızı planlamak için başta Sultan İkinci Abdülhamid devri olmak üzere Osmanlı’yı öğrenmeye mecbur, hatta mahkûmuz. Sri Lanka’da bile Sultan İkinci Abdülhamid’i araştırma enstitülerinin kurulduğu bir devirde, bizim bunu ihmal etmemiz büyük bir vefasızlık olur.