Molla Sadra,kimi çağdaş araştırmacılara göre İslam felsefesinin ihyasında ve inkişaf etmesinde öncülük yapan bir filozoftur. Bu araştırmacılar,Sadra’nın İslam felsefesinin son devirlerinde işgal ettiği yeri, hem kapsam hem de derinlik açısından Aristoteles ve İbn Sina ile mukayese ederler. Bu mukayesenin arka planında kanaatimizce, onun felsefesinde İbn Sina’dan gelen Meşşai gelenek, Sühreverdi’den gelen İşraki gelenek ve İbn Arabi’den gelen Ekberi geleneğin yeni bir sentez içerisinde ifade edilmesi yatar. Kitabü’l-Meşa’ir, Molla Sadra’nın en meşhur eserlerinden birisidir. Belki de Esfar’dan sonra Sadra’nın en çok okunan ve ilgi gösterilen eserleridir. S.H. Nasr’a göre bu eser, Sadra’nın ontolojik görüşlerini incelediği şaheseridir. Bu eser kendisinden sonraki birçok hakim tarafından didik didik edilmiştir. İ. Kalın’a göre bu eser, Sadra’nın metafizik hakkında birinci sınıf bir eseri olup, onun ontolojik ve teolojik meselelere dair önemli iddialarını içerir.Molla Sadra eserin içeriği hakkında şu bilgileri verir: “Bu risalede ilk olarak varlık bahislerini, onun her mevcutta sabit olan asıl olduğunun ispatını ortaya koyduk. Varlık hakikattir, onun dışındakiler yansıma, gölge ve karaltı gibidir. Dahası, burada Allah’ın fazlı ve ilhamı ile bize açılan üstün bahisleri ve ince kaideleri belirteceğiz. Bunlar, mebde ve mead bilgisinin dayandığı şeyler, nefis ilmi, ruhların ve cesetlerin haşredilmesi, peygamberlik ve velayet ilmi, vahyin ve ayetlerin iniş sırrı, meleklerin ve onların ilhamlarının ve alametlerinin ilmi; şeytanlar, vesveseleri ve şüpheleri, kabir ve berzah ilminin ispatı, Allah’ın küllileri ve cüzileri bilmesinin keyfiyeti, kaza ve kaderin, kalem ve levhanın bilgisi, Eflatun’un nurani ideaların ispatı, aklın makullerle, hissin hissedilenler ile birleşmesi, akıl ve üstündeki şeyler gibi basitin mevcudatın bütünü olduğu meselesi ve varlığın tamamının, her ne kadar türleri ve mahiyetinin fertleri birbirinden ayrı, cinsleri ve fasılları tanım ve hakikat bakımından farklı olsa da aşağı ve yukarı makam ve dereceleri olan tek bir hüviyete sahip bir cevher olduğu meselesi ve fikir yürütmede ve sonuç çıkarmada tek kaldığımız diğer meselelerdir... Sahip olduğumuz bu ilimler, ne kelami tartışmalardan, ne avamın taklitlerinden, ne gidimli felsefenin teorilerinden ve sofistik şaşırtmacalardan ne de sufilerin tahayyüllerindendir. Bilakis bunlar keşfe dayalı burhanlar olup, bunların doğruluğuna Allah’ın kitabı, Nebisinin sünneti ve nübüvvet, velayet ve hikmet evi mensuplarının sözleri şahittir.”
Sadra’nın daha önce üç eseri çevrilmişti. Fakat bu eserler onun felsefesinin genel bir resmini sunmaktan uzaktı. Kitabu’l-Meşair bu açığı kapatıyor. Umarım Esfar da çevrilir.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Eleştirel olarak okunması gerekiyor
MOLLA SADRA KENDİ METAFİZİK ANLAYIŞINI ÇOK İYİ ANLATABİLMİŞ. BU TÜR KLASİK ESERLERİN YAYINININ ARTMASI DİLEĞİYLE
daha çok Molla Sadra çevirisi bekliyoruz, en önemli bu eseri okuyabilmek ne kadar mühim az kişi farkındadır
Sadra’nın daha önce üç eseri çevrilmişti. Fakat bu eserler onun felsefesinin genel bir resmini sunmaktan uzaktı. Kitabu’l-Meşair bu açığı kapatıyor. Umarım Esfar da çevrilir.
Molla sadra’nın en önemli eserlerinden.