Bu eser, "Kırk Hadis" geleneğini, günün ihtiyaçlarına göre yeni bir plan ve kompozisyon içinde, genç nesle sunmak ve Resulallah (S.A.V.)'in bu güzel düsturlarını hayata geçirmek için yazılmış örnek bir çalışmadır.
Resûl-i Ekrem’in şefaatine nail olma, cennet kapılarının hangisinden isterse ondan girme ve âlimler zümresinde yazılıp şehidler zümresinde hasredilme ümidi birçok âlimi kırk hadis kaleme almaya sevketmiş; kırk hadis yazma geleneği yerleştikten sonraki dönemlerde de sırf bu geleneği devam ettirmek, okuyanların duasını almak, sevap kazanmak veya bir hastalıktan kurtulmak için bu yönde eser verenler olmuştur. Bazı âlimler de, müslümanların bilmesinde fayda gördükleri konuları pratik buldukları bu yolla halka ulaştırmak düşüncesiyle kırk veya kırktan fazla rivayeti farklı metotlarla bir araya getirmişler, kimi itikad, âhiret, kimi fıkıh ve ahkâm, kimi zühd, ahlâk ve nefis terbiyesi, zikir ve dua, kimileri de Kur’an surelerinin ve ibadetlerin fazileti konularındaki kırk hadisleri derlemişlerdir. Kırk hadis türünü önemseyip çeşitli konularda ve değişik türde pek çok kırk hadis kaleme alan başka âlimler de vardır. Yine kutsî hadisler dışında, Allah’a övgü, Allah sevgisi, Resûlullah’a salavat getirme, Kur’an, iman ve İslâm, Allah’ı zikir, dua, Peygamber sevgisi, Peygamber’in şefaati, mucizeleri, ahlâkı, namaz, oruç, zekât, Medine’nin fazileti gibi konularda kırk adet kırk hadis meydana getirenler de olmuştur.(İA; 25/367)Gelenekler; bir medeniyetin, bir kültürün soyunu sürdüren öz çocuklarıdır. Bir medeniyet onlar vesilesiyle hayatta kalmaya devam edebilir. Kırk hadis geleneği de İslam kültürünün, özellikle İslam ahlakının soyluluğunu sürdüren ilk göz ağrılarından biridir. Varlık meyvesinin iki yarısı olan nicelik ve nitelik bakımından; dinî-edebî ürünler arasında, diğerlerini geride bırakacak olgunluktadır. Kırk hadis derlemeleri, İslam inancını, ahlakını, bakış açısını, halka onların diliyle ulaştırmada önemli bir işlevi üstlenmiştir. Bu derlemeler, dini bilgilerin, akademik ağırlık ile halk anlayışının sadeliği arasında bir yerde anlaşılıp yaşanmasında en büyük rolü oynamıştır. Peygamber ile insan arasında kırk aşamalık din eğitimi gibi de duran kırk hadis derlemeleri, bu aşama sonunda kişiyi belli bir bilgi seviyesine çıkarır. Kırk hadis şerhleri dinin yaygın eğitimini üstlenen en pratik olgulardan biridir.Kırk Hadis derlemeleri de bağlılarını, Müslüman şahsiyet olma adına, bir yandan kendi içsel kuyusuna inme, bir yandan da zihinsel yükselişe çıkması için, kırk basamaklık bir düşünsel çileye davet eder. Her şey bir yana bu derlemeler, bağlılarına, bilgiye kolay ulaşma imkanı vermektedir. Nicelikten çok niteliğe önem veren bir dinde sayı geleneğinin -hadis ilminde- bu denli yer tutması, kırk sayısının nitelikli bir seviye için katedilmesi gereken bir nicelik tecrübesi olmasındandır. (Kırk Hadis Geleneği Üzerine, Ayşe Ş. Yurtseven,)Bu noktadan hareketle Muhterem Ali Nar Bey, Müslümanın kimliğine tesir eden Kırk Hadisi ‘gönlü doyuran izah ve yorum’ ile verilmeye çalışılmıştır. Elimdeki eser 81 baskısı olması nedeniyle bir miktar tertip ve baskı noksanlıkları ile konu içi hadislerin mehazları konusunda eksiklikler sözkonusudur. Gördüm ki eserin yeni baskısı Elif Yayınları külliyatı arasında Hüviyet/Kimlik farkıyla yeniden yayınlanmıştır. Orada inşallah eksiklikler giderilmiştir. Fikir hayatımıza 50 yakın eser kazandıran ve bizleri aydınlatan kıymetli Ali Nar Beye teşekkür ediyorum.Hz. Ali’ye atfedilen ve kitapta önemine binaen iki defa(s.21 ve 83) zikredilen şu beyit sorumluluk konusunda dile getirilmiş:Baş olanlar övünmesin, ne gelirse başa gelir / Dizler yere değer amma, baş düşerse taşa gelir. Yine bir beyit:Demişlerdir gelenler bizden evvel / Kulak âşık olurmuş, gözden evvel (s.42)Deylemî’den nakledilen şu hadis de günümüzü tarif etmesi açısından dikkate şayan:Dünyada garipler dört türlüdür: Zalimin ezberindeki Kur’anMüslüman mahallesindeki olduğu halde içinde namaz kılınmayan mescitBir evde durup da okunmayan kitapKötü bir toplum içinde yaşayan salih insan. (s.122)Yine Ahmet Davudoğlu Hocaefendi’ye atfedilen “Unu kepeğinden ayırmak gerek” sözüne ittiba ederek, son 40. bölümde verilen kısa hadisler içerisinde “Zaruretler yasakları mübah kılar” şeklinde verilmesi gerekirken, “Zaruretler yasakları meşru kılar” şeklinde verilen söz, Mecelle’nin 21. maddesi olup, belki fıkıhçılardan diyenler varsa da, hadis alimlerden bu söze hadis diyenler olmamıştır. Hayırlı okumalar diliyorum. Virdimizle bitirelim:“Ya Rab! Bana Hakkı olduğu gibi göster ve uymayı nasip et. Bâtılı da olduğu gibi göster ve korunmayı nasip et!”
Kitap Yorumları - (1 Yorum)
Resûl-i Ekrem’in şefaatine nail olma, cennet kapılarının hangisinden isterse ondan girme ve âlimler zümresinde yazılıp şehidler zümresinde hasredilme ümidi birçok âlimi kırk hadis kaleme almaya sevketmiş; kırk hadis yazma geleneği yerleştikten sonraki dönemlerde de sırf bu geleneği devam ettirmek, okuyanların duasını almak, sevap kazanmak veya bir hastalıktan kurtulmak için bu yönde eser verenler olmuştur. Bazı âlimler de, müslümanların bilmesinde fayda gördükleri konuları pratik buldukları bu yolla halka ulaştırmak düşüncesiyle kırk veya kırktan fazla rivayeti farklı metotlarla bir araya getirmişler, kimi itikad, âhiret, kimi fıkıh ve ahkâm, kimi zühd, ahlâk ve nefis terbiyesi, zikir ve dua, kimileri de Kur’an surelerinin ve ibadetlerin fazileti konularındaki kırk hadisleri derlemişlerdir. Kırk hadis türünü önemseyip çeşitli konularda ve değişik türde pek çok kırk hadis kaleme alan başka âlimler de vardır. Yine kutsî hadisler dışında, Allah’a övgü, Allah sevgisi, Resûlullah’a salavat getirme, Kur’an, iman ve İslâm, Allah’ı zikir, dua, Peygamber sevgisi, Peygamber’in şefaati, mucizeleri, ahlâkı, namaz, oruç, zekât, Medine’nin fazileti gibi konularda kırk adet kırk hadis meydana getirenler de olmuştur.(İA; 25/367)Gelenekler; bir medeniyetin, bir kültürün soyunu sürdüren öz çocuklarıdır. Bir medeniyet onlar vesilesiyle hayatta kalmaya devam edebilir. Kırk hadis geleneği de İslam kültürünün, özellikle İslam ahlakının soyluluğunu sürdüren ilk göz ağrılarından biridir. Varlık meyvesinin iki yarısı olan nicelik ve nitelik bakımından; dinî-edebî ürünler arasında, diğerlerini geride bırakacak olgunluktadır. Kırk hadis derlemeleri, İslam inancını, ahlakını, bakış açısını, halka onların diliyle ulaştırmada önemli bir işlevi üstlenmiştir. Bu derlemeler, dini bilgilerin, akademik ağırlık ile halk anlayışının sadeliği arasında bir yerde anlaşılıp yaşanmasında en büyük rolü oynamıştır. Peygamber ile insan arasında kırk aşamalık din eğitimi gibi de duran kırk hadis derlemeleri, bu aşama sonunda kişiyi belli bir bilgi seviyesine çıkarır. Kırk hadis şerhleri dinin yaygın eğitimini üstlenen en pratik olgulardan biridir.Kırk Hadis derlemeleri de bağlılarını, Müslüman şahsiyet olma adına, bir yandan kendi içsel kuyusuna inme, bir yandan da zihinsel yükselişe çıkması için, kırk basamaklık bir düşünsel çileye davet eder. Her şey bir yana bu derlemeler, bağlılarına, bilgiye kolay ulaşma imkanı vermektedir. Nicelikten çok niteliğe önem veren bir dinde sayı geleneğinin -hadis ilminde- bu denli yer tutması, kırk sayısının nitelikli bir seviye için katedilmesi gereken bir nicelik tecrübesi olmasındandır. (Kırk Hadis Geleneği Üzerine, Ayşe Ş. Yurtseven,)Bu noktadan hareketle Muhterem Ali Nar Bey, Müslümanın kimliğine tesir eden Kırk Hadisi ‘gönlü doyuran izah ve yorum’ ile verilmeye çalışılmıştır. Elimdeki eser 81 baskısı olması nedeniyle bir miktar tertip ve baskı noksanlıkları ile konu içi hadislerin mehazları konusunda eksiklikler sözkonusudur. Gördüm ki eserin yeni baskısı Elif Yayınları külliyatı arasında Hüviyet/Kimlik farkıyla yeniden yayınlanmıştır. Orada inşallah eksiklikler giderilmiştir. Fikir hayatımıza 50 yakın eser kazandıran ve bizleri aydınlatan kıymetli Ali Nar Beye teşekkür ediyorum.Hz. Ali’ye atfedilen ve kitapta önemine binaen iki defa(s.21 ve 83) zikredilen şu beyit sorumluluk konusunda dile getirilmiş:Baş olanlar övünmesin, ne gelirse başa gelir / Dizler yere değer amma, baş düşerse taşa gelir. Yine bir beyit:Demişlerdir gelenler bizden evvel / Kulak âşık olurmuş, gözden evvel (s.42)Deylemî’den nakledilen şu hadis de günümüzü tarif etmesi açısından dikkate şayan:Dünyada garipler dört türlüdür: Zalimin ezberindeki Kur’anMüslüman mahallesindeki olduğu halde içinde namaz kılınmayan mescitBir evde durup da okunmayan kitapKötü bir toplum içinde yaşayan salih insan. (s.122)Yine Ahmet Davudoğlu Hocaefendi’ye atfedilen “Unu kepeğinden ayırmak gerek” sözüne ittiba ederek, son 40. bölümde verilen kısa hadisler içerisinde “Zaruretler yasakları mübah kılar” şeklinde verilmesi gerekirken, “Zaruretler yasakları meşru kılar” şeklinde verilen söz, Mecelle’nin 21. maddesi olup, belki fıkıhçılardan diyenler varsa da, hadis alimlerden bu söze hadis diyenler olmamıştır. Hayırlı okumalar diliyorum. Virdimizle bitirelim:“Ya Rab! Bana Hakkı olduğu gibi göster ve uymayı nasip et. Bâtılı da olduğu gibi göster ve korunmayı nasip et!”