Bugün bulunduğumuz noktadan Engels’in çalışmalarına ve Engels sonrası yürütülmüş olan tartışmalara baktığı­mızda felsefi ve doğa bilimsel alanlarda çeşitli soruların çeşitli düşünürleri kuşaklar boyunca meşgul ettiğini, bu sorulardan bazılarının dar görüşlü ve gerçek bir vizyon­dan yoksun polemiklere hapsolup kaldığını, ama hakiki soruların Marksist dünya görüşünün ufkunu genişlete­bildiğini gördük. Güncel bilimsel ve felsefi sorular ışı­ğında bizim için Engels’te esas odaklanılması gereken yanlar, diyalektik materyalizmin eski felsefi ve kuramsal sistemlere yönelik yürüttüğü “ortadan kaldırma” operas­yonunun, yani Marksist felsefi düşüncenin 19. yüzyılda klasik Alman felsefesiyle ve kuramsal doğa bilimleriyle arasında kurduğu eleştirel ilişkinin nasıl bir tabiata sahip olduğu ve bu ilişkinin etki alanının kapsamının bugün nasıl genişletilebileceğidir.