Tanzimat döneminde yetişmiş Osmanlı komutanlarının en ünlülerinden olan Gazi Ahmed Muhtar Paşa (1839-1919) anılarını kaleme almış ender askerlerdendir. İki ciltten oluşan bu anıların Cild-i Evvel'inde 1839-1876 arasında paşanın askerlik yaşamının ilk on beş yılına sığan siyasal ve askeri gelişmeler aktarılıyor. Sergüzeşt-i Hayatımın Cild-i Sanisi de "93 Harbi" olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın doğu cephesini anlatıyor.
Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın anılarını okurken kitapta eksikliğini duyduğum en büyük husus kitabın içerisinde ya da ekinde bir savaş haritasının olmamasıdır. Paşanın zaman ve mekana dayalı olarak cephe cephe anlatmış olduğu tüm harp manevraları kafanızda somutlaşmıyor. Bu bakımdan kitabı okurken bazen sıkılabilirsiniz.
Ancak hemen belirtmek gerekir ki kitapta yer alan İstanbul’la yapılmış olan telgraf yazışmalarının metinleri o döneme ait ilginç bilgiler içeriyor. Özellikle 93 Harbi’nin çıkışı, ordunun durumu, alt komuta kademesinin yeterliliği ve ikmal durumuna dair yokluklarla ilgili Paşanın yorumlarının okunması gerekli.
Son olarak bir tavsiye; Anadolu cephesindeki savaşın ve yaşanan olayların daha iyi anlaşılabilmesi için Ahmet Muhtar Paşa’nın anılarının, Paşanın baş katibi olan ve savaşta sürekli yanında bulunan Mehmed Arif Bey’in kaleme aldığı “Başımıza Gelenler / 93 Harbinde Anadolu Cephesi-Ruslarla Savaş” isimli eserle art arda okunmasında fayda var.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
alanının başyapıtı
93 harbinin dogu cephesi icin olayin kahramanindan birinci elden kaynak okunmali.
Tarih meraklisina hitap edecek bir eser, tarihciler kutuphanelerinde muhakka bulundurmali..
Kitaptaki haritaların daha detaylı olmaması kitaptaki tek eksik denilebilir
Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın anılarını okurken kitapta eksikliğini duyduğum en büyük husus kitabın içerisinde ya da ekinde bir savaş haritasının olmamasıdır. Paşanın zaman ve mekana dayalı olarak cephe cephe anlatmış olduğu tüm harp manevraları kafanızda somutlaşmıyor. Bu bakımdan kitabı okurken bazen sıkılabilirsiniz.
Ancak hemen belirtmek gerekir ki kitapta yer alan İstanbul’la yapılmış olan telgraf yazışmalarının metinleri o döneme ait ilginç bilgiler içeriyor. Özellikle 93 Harbi’nin çıkışı, ordunun durumu, alt komuta kademesinin yeterliliği ve ikmal durumuna dair yokluklarla ilgili Paşanın yorumlarının okunması gerekli.
Son olarak bir tavsiye; Anadolu cephesindeki savaşın ve yaşanan olayların daha iyi anlaşılabilmesi için Ahmet Muhtar Paşa’nın anılarının, Paşanın baş katibi olan ve savaşta sürekli yanında bulunan Mehmed Arif Bey’in kaleme aldığı “Başımıza Gelenler / 93 Harbinde Anadolu Cephesi-Ruslarla Savaş” isimli eserle art arda okunmasında fayda var.