Varlık ve Oluş adlı yapıt derin bir arayışın ürünü, bir yönüyle Türk düşüncesinde yaratıcı bir düşüncenin evrimi sayılır. Kitap çağdaş felsefenin krizlerini ve tereddütlerini aşama aşama dile getirir. Ontolojik meseleler gündeme geldiği andan itibaren varlığın de¬ğişken, çok boyutlu yapısı insanda sürekli bir gerilim yaratır. Çevremizde seyrettiğimiz yüzlerce çelişkinin insanda tek başına kendini aşma çabası uyandırması gibi bir sonuç çıkar ortaya. Bu kadim çatışma felsefenin bütün dalış ve uyanışlarında görülebile¬ceği gibi bizzat doğanın kendisinde de vardır.Varlık ve Oluş, Türkiye'deki düşünsel serüveni yakından takip eden ve bizzat bu serüvene ortak olan birinin Batı düşüncesindeki çağdaş tartışmaların hiç de uzağında yer almadığını kanıtlar. Zik¬redilen kaynaklardan ve 1930'lu yıllardan itibaren günü gününe takip edilen isimlerden bu açıkça görülür.Hilmi Ziya Ülken daima yerli bir düşünür kimliğiyle evrensel soru¬ların peşinde olmuştur:Görüşümüz sonlu âlemlerin kriz halinden ritimlerle kurtulmak üzere her birinin kendi oluşunda açıldığı ve sonlu varlıkların sonsuz varlığa açık evrimleri olduğu düşüncesine vardı, a) Eğer âlem tam bir düzen halinde olsaydı hiçbir değişme, ıstırap olmazdı, b) Âlemde ideal bir dü¬zene doğru bütün halinde bir yöneliş olsaydı çirkinlik, hastalık, ıstırap yalnız eksiklikten ibaret olurdu. Menfi değerlerin ve değerlerdeki çift kutupluluk önünde seçme iradesinin anlamı kalmazdı, c) Âlemde mut¬lak bir mekanizm olsaydı hiçbir düzelme ve değerlendirme olmaz, her yetkinleşme "mutlu bir tesadüf" veya "kör irade" ile açıklanırdı, d) Alemde zıt kuvvetlerin çatışması olsaydı, bu çatışmadan doğan netice¬lerin şuur, hayat, hürriyet gibi üstün dereceler olmasına imkân olamaz¬dı. .. Fatal olarak gerektirilmiş zıt kuvvetlerden doğan netice de gerekti¬rilmiş olurdu. Bu alternatiflerin imkânsızlığı önünde varlıkların çoklu¬ğuna, aralarındaki akıldışı uçurumların doldurulması imkânsız¬lığına, her varlığın ayrı oluşu ve ayrı evrimini göz önüne alma zarure¬tine, fakat sonlu varlıklar arasında organlaşma, düzenleyici güç bakımından dereceler olduğu, bu derecelerin varlıklarda hiyerarşi ara-maya ve böylece maddeden düşünce ve inanca kadar varlık derece¬lerinde düzenleyici gücün ve hürriyetin yükseldiği, sonlu varlıkların yalnız insan düşüncesi ve hürlüğünde sonsuz varlığa açık bir oluş ha¬linde bulunduğu kanaatine vardık.
Cumhuriyet döneminin tartışmasız en önemli filozofu diyebileceğimiz Hilmi ziya ülken’in önemli bir eseri. Hacimli bir eser olmasından dolayı düşünce sınırlarını zorlayan bir eser.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Cumhuriyet döneminin tartışmasız en önemli filozofu diyebileceğimiz Hilmi ziya ülken’in önemli bir eseri. Hacimli bir eser olmasından dolayı düşünce sınırlarını zorlayan bir eser.
kavramsal olarak çok boyutlu bir kitap varlık kavramının en uç noktalarına kadar uzanıyor.
Hayran olmamak mümkün değil.
Bir Hilmi Ziya Ülken eseri, buraya ne yazsam yetmez. İç sayfalara bir bakın yeter.
Henüz okuma fırsatı bulamadığım ama yazarına en içtenliğimle inandığım meşhur eser. Ülkemizin böyle aydınlara ihtiyacı olduğunu hatırlamalıyız