Baş kaldıran paşaların, başarısız sadrazamların kesilen başlarının yerleştirildiği İbret Taşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkentinde ürkütücü bir simge olarak yer almıştı. On dokuzuncu yüzyılın başlarında Yanya Valisi olarak hizmet eden, ancak kendi nüfuzunu artırarak padişaha baş kaldıran Tepedelenli Ali Paşa, Arnavut halkına bir devlet vermeye niyetliyken, Saray paşanın kafasını İbret Taşı’nda görmek istiyordu. Halkların kimliklerinin silinmesi amacıyla kurulan idari rejim yaşamı ıssızlaştırdıkça zalimlik tiyatrosu tek gösteri halini alacaktı. Puslu Balkan topraklarında dolaşan dedikodular ve rüyalar, insanların kaderlerini belirlemekte, mülkiyetin paylaşımının özgürlükten çok daha önemli olduğunu fısıldamaktaydı.Arnavutluk’taki Osmanlı geçmişinin izlerini süren İsmail Kadare, İbret Taşı’nı yazdığı yetmişli yıllardaki komünist düzenle de alegorik bağlar kurarak, Kafka’yı aratmayan fantastik bir kabus bürokrasisi yaratıyor. Duraklama dönemindeki Osmanlı İmparatorluğu’nun batıya yöneldiği modernleşme sürecinde gerçekten yaşanan olaylar üzerine oturttuğu romanında devletlerin idarecilerine, memurlarına ve halklarına dair hep geçerli zorbaca yaklaşımlarının minyatürünü işliyor.Osmanlı’nın derin izler bıraktığı Arnavutluk’un yaşayan en büyük yazarından önemli bir dönem romanı.
Ulus devlet mantığı ile Osmanlı Devleti’nin Tepedelenli Ali Paşa’nın vali olduğu Arnavutluk (Şkiperya, kartalların vatanı) ile ilişkilerinin eleştirel tarzda ele alındığı bir eser olup kurgusu ve muhtevası ile vasatın üzerindedir. Yazar; Tepedelenli Ali Paşa’nın isyanı üzerinden Osmanlı Devleti’ni eleştirmekte ve devletin yönetim anlayışına dair kendi verilerini ve delillerini sunmaktadır. Yazar özellikle yerel dillere müdahale konusunda tamamen ulus devlet bağlamında devlete yöneltilen eleştirileri Osmanlı’ya yöneltse de, bu George Orwel’vari yaklaşım, modern ulus devletlere ait olduğundan sırıtmakta ve yapay kaçmaktadır. Düşünsel akışların da olduğu eser mütercim tarafından başarılı bir şekilde tercüme edilmiştir. Bununla birlikte abdest yerine “aptes” (s. 126), küçümseme yerine “küçükseme”nin (s. 127) kullanılması kanaatimce doğru olmamıştır.
Zor bir kitaptı benim için. İlk başta sıkıcı geldi, zamanla iyi ilerledi. Tarihi bir roman beklentisi içindeydim ancak tarihten bir kesiti farklı bir kurguyla sunmuş yazar. Gerçeklikten kopuşu hissettim okurken. Yazarın okuduğum ilk kitabıydı. Belki de yazarla tanışmak için yanlış bir tercihti. Başka kitaplarına şans vereceğim.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Ulus devlet mantığı ile Osmanlı Devleti’nin Tepedelenli Ali Paşa’nın vali olduğu Arnavutluk (Şkiperya, kartalların vatanı) ile ilişkilerinin eleştirel tarzda ele alındığı bir eser olup kurgusu ve muhtevası ile vasatın üzerindedir. Yazar; Tepedelenli Ali Paşa’nın isyanı üzerinden Osmanlı Devleti’ni eleştirmekte ve devletin yönetim anlayışına dair kendi verilerini ve delillerini sunmaktadır. Yazar özellikle yerel dillere müdahale konusunda tamamen ulus devlet bağlamında devlete yöneltilen eleştirileri Osmanlı’ya yöneltse de, bu George Orwel’vari yaklaşım, modern ulus devletlere ait olduğundan sırıtmakta ve yapay kaçmaktadır. Düşünsel akışların da olduğu eser mütercim tarafından başarılı bir şekilde tercüme edilmiştir. Bununla birlikte abdest yerine “aptes” (s. 126), küçümseme yerine “küçükseme”nin (s. 127) kullanılması kanaatimce doğru olmamıştır.
Arnavut yazarın kaleminden güzel bir eser..
Zor bir kitaptı benim için. İlk başta sıkıcı geldi, zamanla iyi ilerledi. Tarihi bir roman beklentisi içindeydim ancak tarihten bir kesiti farklı bir kurguyla sunmuş yazar. Gerçeklikten kopuşu hissettim okurken. Yazarın okuduğum ilk kitabıydı. Belki de yazarla tanışmak için yanlış bir tercihti. Başka kitaplarına şans vereceğim.
Başlangıçta o kadar sıkıcı ki sonunda konuları anlamakta ve birbirine bağlamakta zorlandım.
Arnavutluğun bilinmeyen bir gerçeğinin anlatıldığı bir kitap. Osmanlının bilinöeyen yönleri ile de tanışıyorsunuz.